Działalność nierejestrowana– kiedy i dlaczego warto ją prowadzić?

Działalność nierejestrowana– kiedy i dlaczego warto ją prowadzić?

Działalność nierejestrowana, czyli nieewidencjonowana, stanowi formę prowadzenia działalności zarobkowej przez osoby fizyczne, która nie wymaga wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Jest to opcja dedykowana tym, którzy realizują mniejsze przedsięwzięcia gospodarcze i chcą unikać skomplikowanych obowiązków administracyjnych lub dopiero testują swój nowy model biznesowy

Charakterystyka działalności nierejestrowanej

Działalność nierejestrowana jest definiowana przez ustawodawcę jako drobna działalność zarobkowa, nie przekraczająca w żadnym miesiącu 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dla roku 2024, granice te wyznaczono na kwoty 3181,50 zł od stycznia do czerwca i 3225 zł od lipca (art. 5 pkt 21 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej). Przekroczenie tego limitu w jakimkolwiek miesiącu automatycznie klasyfikuje działalność jako pełnoprawną działalność gospodarczą, zobowiązując przedsiębiorcę do jej rejestracji w CEIDG w ciągu 7 dni od przekroczenia progu.

Kto może prowadzić działalność nierejestrowaną?

Działalność nierejestrowaną może prowadzić każda osoba fizyczna, która nie zarejestrowała firmy lub jej działalność gospodarcza była zawieszona przez ostatnie 60 miesięcy. Dodatkowo, prawo to przysługuje również cudzoziemcom legalnie przebywającym na terenie Polski, pod warunkiem że spełniają ogólne warunki przewidziane dla polskich obywateli.

Jak ustalić limit przychodów w działalności nierejestrowanej?

Aby ustalić limit przychodów w działalności nierejestrowanej, należy uwzględnić wszystkie "kwoty należne" z danego miesiąca, czyli te wynikające z wystawionych faktur lub rachunków, niezależnie od tego, czy płatność została już otrzymana. Nie wlicza się do tego limitu wartości zwróconych towarów oraz udzielonych bonifikat i skont. Ewidencja sprzedaży służy do monitorowania tych przychodów, co pozwala na utrzymanie statusu działalności nierejestrowanej. Jeżeli przychody przekroczą ustalony próg, co stanowi 75% minimalnego wynagrodzenia, przedsiębiorca ma obowiązek zarejestrować działalność w CEIDG w ciągu 7 dni, aby uniknąć konsekwencji prawnych i finansowych.

Korzyści z prowadzenia działalności nierejestrowanej

1. Brak formalności niejestracyjnych: Nie wymaga zgłaszania w CEIDG, ani nie jest konieczne posiadanie numerów NIP i REGON.
2. Uproszczone obowiązki podatkowe: Nie płacisz zaliczek na podatek dochodowy ani VAT, o ile nie przekraczasz kwoty 200 tys. zł rocznych przychodów. Rozliczenie podatkowe odbywa się raz w roku na formularzu PIT-36.
3. Brak obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne: Chyba że działalność przekształci się w zarejestrowaną działalność gospodarczą po przekroczeniu limitu przychodów.
4. Uproszczona księgowość: Wystarczająca jest prosta ewidencja sprzedaży, bez potrzeby prowadzenia pełnej księgowości.

Kiedy działalność trzeba zarejestrować

Działalność nierejestrowana, choć oferuje elastyczność i mniej formalności, nie zawsze jest odpowiednia dla każdego typu przedsięwzięcia. Istnieją sytuacje, kiedy musisz zarejestrować firmę, niezależnie od planowanych przychodów. Rejestracja staje się niezbędna, gdy planowana działalność:

1. Wymaga zezwolenia, koncesji lub wpisu do rejestru działalności regulowanej: Niektóre rodzaje działalności, ze względu na ich charakter lub potencjalne ryzyko, wymagają uzyskania stosownych zezwoleń lub koncesji. Przykłady takich działalności to ochrona osób i mienia, sprzedaż alkoholu, organizacja imprez turystycznych, usługi detektywistyczne czy zarządzanie odpadami.
2. Została zdefiniowana w przepisach jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców: To obejmuje takie usługi jak pośrednictwo ubezpieczeniowe i usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych. Te działalności są ściśle regulowane i wymagają odpowiednich zezwoleń oraz rejestracji, by móc być prowadzone legalnie.

W przypadku, gdy działalność wpisuje się w którąś z powyższych kategorii, prowadzenie jej bez odpowiedniej rejestracji i spełnienia wymaganych warunków jest niemożliwe i może skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi oraz finansowymi.

Działalność nierejestrowana a umowy-zlecenia

Podczas gdy działalność nierejestrowana pozwala na pewne uproszczenia, istnieją określone obowiązki, gdy świadczone są usługi na podstawie umowy-zlecenia. Jeśli prowadzisz działalność nierejestrowaną i wykonujesz usługi na zlecenie, podlegasz ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym jako zleceniobiorca. W takim przypadku osoba lub firma zlecająca usługę (zleceniodawca) ma obowiązek w ciągu 7 dni zgłosić cię do ZUS i opłacać za ciebie składki.

Jednakże, jeśli działalność nierejestrowana ogranicza się wyłącznie do sprzedaży towarów, takich jak rękodzieło czy inne produkty, nie ma obowiązku opłacania składek, chyba że istnieją inne okoliczności wymagające tego typu zobowiązań. Przykładem może być sytuacja, w której jesteś studentem poniżej 26 roku życia realizującym zlecenia - wówczas nie podlegasz obowiązkowym ubezpieczeniom, a zleceniodawca nie musi odprowadzać za ciebie składek do ZUS.

Działalność nierejestrowana oferuje szereg udogodnień dla małych przedsiębiorców, którzy chcą prowadzić swoją działalność z minimalnymi formalnościami. Jest to idealna opcja dla osób rozpoczynających swoją przygodę z biznesem lub dla tych, którzy chcą prowadzić działalność na niewielką skalę. Mimo mniejszej ilości formalności, osoby prowadzące działalność nierejestrowaną muszą spełniać pewne obowiązki, w tym prowadzenie uproszczonej ewidencji sprzedaży oraz przestrzeganie praw konsumentów, takich jak możliwość odstąpienia od umowy czy prawo do reklamacji.